مقدمه 1
2» لاإله الاّ االله» پایه و اساس هستى است 9
3 گزیدهاي از فرمایشات امام ابو حنیفه : 48
4 گزیدهاي از فرمایشات امام مالک : 56
5 گزیدهاي از فرمایشات امام شافعی : 60
6 گزیدهاي از فرمایشات امام احمد بن حنبل : 65
7 گزیدهاي از فرمایشات امام بخاري : 77
8 گزیدهاي از فرمایشات امام جعفر طحاوي : 83
9 گزیدهاي از فرمایشات امام ابن ابی زید قیروانی مالکی : 85
10 گزیدهاي از فرمایشات امام ابن تیمیه : 93
11 تاثیرات منهج بر پایدارى اعتقاد و میانهروى آن 110
12 نتایج عملی منهج صحیح 111
13 جهاد صادقانه در راه عقیده 114
14 تاثیرات پر برکت جهاد ابن تیمیه 123
15 دعوت امام محمد بن عبدالوهاب 125
16 باورهاي شیخ محمد بن عبدالوهاب 125

مجمل اعتقادأئمة السلف

4
م عنوان ص
17 اهمیت دولت در پیشبرد دعوت دینی 134
18 عقیدة توقیفی و جامع و گسترده 147
19 قواعدي مهم براي جستجوي مسائل عقیدتی 155
20 قرآن منبع ادلۀ نقلی و عقلی است 155
21 تبعیت و پیروي نمودن از سلف صالح در تفسیر نصوص 157
22 ایمان به مسایل غیبی منوط به خبر صادق است 158
23
تقسیم توحید به توحیـد ربوبیـت و توحیـد الوهیـت و
وجوب تصدیق آنها

159

24
اثبات اسماء و صفات به همراه اقرار نمـودن بـه معنـی
آنها بدون توجه به کیفیت آنها

160
25 جمع بین نفی و اثبات 162
26 رد تاویلات کلامی 164
27 مقید بودن عقل و بیاعتبار بودن آن در غیر میدان خودش 164
28 عمل به قیاس اولی در زمینه اثبات و نفی صفات خداوند 168
29 تعریف الفاظ متنازع فیه و معین نمودن معانی آنها 170
30
تعریف معناي متشابه و بیان اینکـه تمـام قـرآن واضـح
است و میتوان آن را تفسیر نمود

173
31 تأثیرپذیري مسببات از اسباب طبیعی به إذن خداوند 177

برگزيدهای ازاعتقادات ائمه سلف

م عنوان ص
32 نیکى و بدى افعال، هم عقلی هستند و هم شرعی 180
33
خبر واحد عملاً و تصدیقاً قابل قبول بـوده و عقیـده را
ثابت مینماید

181
34 موافقت صحیح منقول با صریح معقول 181

35
درست نیست مسلمان را بخـاطر ارتکـاب گنـاه تکفیـر
نمود مادامیکه گناه کوچکتر از شـرك اکبـر باشـد و آن
گناه مورد اختلاف باشد، و نیز بخاطر خطایی که انجـام
داده تکفیر نمیگردد

182

190

الحمد الله رب العالمين والصلاة والسلام على أفضل الأنبياء والمرسلين
نبينا محمد وعلى آله وأصحابه وأتباعه إلى يوم الدين، أما بعد:
کسی که آثار بجا ماندهي سلف صالح در زمینه اصول دین را دنبال
کرده باشد. میبیند که در بیشتر مسائل با هم متفق القول هستند، و
متوجه میشود که آنان به مسائل اعتقادي بسیار اهمیت میدادند
خصوصاً در زمینه تعلیم و تربیت، برعکس امروز که میبینیم در میان
برخی فرق و گروههاي اسلامی، مسائل اعتقادي باعث اختلاف و
کشمکشهاي زیادي شده است.
من این گروههاي اسلامی را با منهج و راه و روش سلف صالح و
افکار و ایدههاي مدارس فکري و علمی امروز در بیشتر ممالک
اسلامی مطابقت داده و آن را در مناسبتها، دیدارها و همایشهاي
گوناگون دنبال کردهام و بعضیها خیلی شگفت زده میشدند از اتفاق
نظر علماي سلف در بیشتر مسائل اعتقادي، و از من درخواست
میکردند که برخی از این نصوص را جمعآوري کنم. خصوصاً آنچه
مربوط میشود به ائمه اربعه یعنی:

برگزيدهای ازاعتقادات ائمه سلف

امام ابوحنیفه، امام مالک، امام شافعی و امام احمد بن حنبل: و این
باعث شد که در این کتاب برخی از این نصوص را جمعآوري نمایم و
نظرات بعضی از علماي معتبر و برجسته مانند امام بخاري، طحاوي،
ابن تیمیه، محمد بن عبدالوهاب و غیره را به آن بیافزایم.
و مقدمهاي بر آن نوشتم در رابطه با اهمیت توحید و یگانگی
خداوند در زمینه ربوبیت، الوهیت، اسماء و صفات خداوند؛ و نیز
تطابق آن با قرآن و سنت پیامبر ص، که این دو منبع چگونگى آنرا به
طور کامل و تمام بیان نموده، و همچنین بیان نمودهام که چگونه
دانشمندان اسلامی عقیده اسلامی را پاس داشتهاند و تاثیر آن در جوامع
خود تا به امروز آنطور که امام مجاهد محمد بن سعود دولت سعودي
را بر پایه دعوت و اصلاح بنیان نهاد، و این چیزي بود که امام مجدد
محمد بن عبدالوهاب بسوي آن دعوت میکرد، و این دولت در
نسلهاي بعد از خود بر همین راه و روش استمرار یافت تا اینکه در
زمان امام عبدالعزیز بن عبدالرحمن بن فیصل آل سعود در بهترین
صورت خود متجلی گشت، بگونهاي که تمام کشور عربستان سعودي
را متحد ساخت و آنرا بر پایه عقیده توحیدي و شریعت اسلام
پایهریزي نمود.
و در پایان این رساله مناسب دیدم قواعدي عام از منهج امامان
سلف در زمینه عقائد و توحید را اشاره نماید که منبع و معتمد آنان
قرآن کریم و سنت رسول االله ص میباشد. و این قواعد از مقدمه

مجمل اعتقادأئمة السلف

کتاب شرح عقیده طحاوي که در سال 1408هـ تحقیق شده نقل شده
است.
و از خداوند تبارك وتعالی خواهانم که هر کس بر این کتاب اطلاع
پیدا کند، از آن نفع ببرد، و خدا آنرا خالصاً مخلصاً بخاطر خودش قرار
دهد.

 باورهای دینی دانشمندان بزرگ اهل سنت و تأثیرگذاران فرقه ناجیه را به اختصار بیان می‌کن سلف صالح در بسیاری از اعتقادات با یکدیگر اتفاق نظر داشتند، و نویسنده در این اثر دیدگاه‌های ایشان را شرح می‌ده او کتاب را با توضیح درباره اهمیت توحید و یگانگی خداوند در زمینه ربوبیت، الوهیت، اسماء و صفات خداوند متعال آغاز می‌کن سپس شرح می‌دهد که دانشمندان اسلامی چگونه عقیده اسلامی را پاس داشتند و این حفظ و صیانت چه تأثیری بر جوامع اسلامی امروز گذاشته است. آنگاه گزیده‌ای از سخنان و عقاید این بزرگواران را بیان می‌کند: امام ابوحنیفه، امام شافعی، امام احمد بن حنبل، امام بخاری، امام مالک، امام ابوجعفر طحاوی، امام ابن ابی زید، امام احمد بن تیمیه و امام محمد بن عبدالوهاب. در ادامه، کوشش‌های ملک عبدالعزیز بن عبدالرحمن آل سعود را در زمینه دعوت اسلامی بازگو کرده و سپس، با استفاده از کتاب «عقیده طحاویه» و به نقل از ائمه سلف، شانزده قاعده مهم را برای تحقیق درباره مسایل دینی معرفی می‌نمای